Dane badawcze
Dane badawcze to wszelkie dane, które zostały zebrane, zaobserwowane bądź stworzone podczas procesu badawczego mającego na celu otrzymanie oryginalnych wyników naukowych.
Otwarte Dane Badawcze (ang. Open Research Data – ORD) to dane uzyskane w procesie badawczym i użyte w pracy naukowej, do których każdy ma bezpłatny dostęp. Można je ponownie wykorzystywać, modyfikować i udostępniać z poszanowaniem prawa. Stanowią część szerszej idei, jaką jest Otwarta Nauka, na którą składa się również otwarty dostęp do publikacji (ang. Open Access – OA) oraz otwarta komunikacja naukowa (ang. Open Scholarly Communication – OSC).
Coraz częściej agencje finansujące badania naukowe (w Polsce: Narodowe Centrum Nauki) wymagają planu zarządzania danymi badawczymi (PZD, ang. Data Management Plan – DMP). Również nierzadko jednym z wymogów stawianych autorom przez redakcje czasopism jest udostępnienie danych, na podstawie których powstała publikacja.
Prezentacje i poradniki
- Dane badawcze w naukach społecznych i humanistycznych – prezentacja Natalii Gruenpeter (ICM) dla APS z okazji Tygodnia Otwartej Nauki 2019
- Selekcja i przygotowanie danych badawczych do udostępniania - broszura ICM UW
- Jak korzystać z zasobów w repozytoriach danych - broszura ICM UW
- Prawne aspekty otwierania danych badawczych – poradnik ICM UW
- Wytyczne dla wnioskodawców do uzupełnienia PLANU ZARZĄDZANIA DANYMI w projekcie badawczym – Narodowe Centrum Nauki
- Platforma Otwartej Nauki http://pon.edu.pl/
- Dziedzinowe Repozytoria Otwartych Danych Badawczych https://drodb.icm.edu.pl/
Strony do tworzenia Data Management Plan
- DMP Tool - narzędzie przygotowujące szablony DMP dostosowane do wymagań amerykańskich grantodawców
- DMP online - narzędzie bardzo podobne do DMPtool zawierające jednak bazę instytucji finansującej naukę z Wielkiej Brytanii
Modele planów zarządzania danymi (PZD) dla NCN opracowane przez pracowników APS:
Plan Zarządzania Danymi opracowany przez dr Natalię Banasik-Jemielniak SONATA2020
Przykładowe Plany Zarządzania Danymi Badawczymi dostępne są na stronie Biblioteki UMK https://www.bu.umk.pl/plan-zarzadzania-danymi
Rekomendowane repozytoria otwartych danych badawczych i wyszukiwarki:
- RepOD
- Zenodo
- re3data.org – katalog repozytoriów danych badawczych, można je przeszukiwać według dziedziny, kraju czy typu deponowanych danych
Data journals (czasopisma naukowe, które publikują artykuły opisujące zbiory danych badawczych, udostępnione w repozytoriach danych lub (rzadko) w formie suplementu do samego artykułu) dla humanistyki i nauk społecznych: