Psychologiczna charakterystyka młodzieży nieprzystosowanej społecznie

Kierownik projektu dr Milena Miałkowska-Kozaryna

Konkurs: MINIATURA

Czas trwania: 2024-2025

Streszczenie:

Prowadzenie badań w grupie młodzieży nieprzystosowanej społecznie wymaga odpowiedniego
przygotowania. Motywacja tych młodych ludzi do wypełniania obszernych kwestionariuszy jest raczej
niewielka, stąd większość badań jest fragmentaryczna. Dominują wśród nich badania pedagogiczne
i socjologiczne, wyraźnie brakuje diagnozy psychologicznej, a już zwłaszcza diagnozy interdyscyplinarnej.
Dodatkowo wiele badań przedstawia sprzeczne ze sobą wyniki. Dla przykładu, część badań wskazuje, że
młodzież nieprzystosowana społecznie prezentuje istotnie niższy poziom empatii niż młodzież prawidłowo
przystosowana (por. Węgliński, 1993; Bartkowicz, 2001), część badań natomiast zdaje się temu przeczyć (por.
Kupiec, 2013; Lewicka-Zelent, Huczuk, 2016). Podobnie jest z opisem współwystępowania trudności
rodzinnych (rodzina o zmienionej strukturze – rozbita, zrekonstruowana, itp.) z zachowaniami problemowymi
młodzieży. Część badaczy dostrzegła w swoich badaniach taką zależność (por. Liberska, 1998; Sendyk,
Ilnicka, 2013), część nie (por. Piotrów, Gumowska, Koprowicz, 2019). Część badań wskazuje, że młodzież
nieprzystosowana społecznie ma niższą samoocenę niż młodzież prawidłowo zsocjalizowana (por.
Konaszewski, Sosnowski, 2017; Wysocka, Ostafińska-Molik, 2016), część badaczy nie odnotowała istotnych
różnic w tym zakresie (por. Kupiec, 2014). Część badań sugeruje brak istotnych różnic pomiędzy młodzieżą
nieprzystosowaną społecznie a grupą normatywną, na przykład w przypadku osobowości (por. Jaros, 2014;
Konaszewski, Sosnowski, 2017), agresywności (Jurczyk, Lalak, 2019), poczucia koherencji (Konaszewski,
2016; Konaszewski, Kwadrans, 2017), czy stylów radzenia sobie ze stresem (Konaszewski, 2016). W końcu
część badań, jak na przykład te dotyczące kompetencji społecznych, wskazują na istotnie niższe wyniki
młodzieży nieprzystosowanej społecznie w tym zakresie (por. Kupiec, 2013). Wszystko to wskazuje na
konieczność prowadzenia dalszych badań, a zwłaszcza badań obejmujących wiele zmiennych, tak aby
możliwe było poszukiwanie jak największej liczby mediatorów i moderatorów ewentualnych zmian.
Celem projektowanego badania pilotażowego jest uzyskanie wstępnej wiedzy i potwierdzenie przydatności
wybranych metod badawczych. Na drodze badania pilotażowego (złożonego i zróżnicowanego) sprawdzone
zostaną: (1) adekwatność doboru metody badawczej i narzędzi badawczych do analizy problemu;
(2) rzetelność metody badawczej; (3) poprawność sformułowanych pytań; (4) dokładność instrukcji dla osób
badanych; (5) czas potrzebny na wypełnienie narzędzi badawczych.

Całkowity koszt projektu: 49 405zł