"Dostosowanie i wprowadzenie modelu najlepszych praktyk europejskiego stowarzyszenia przeciwdziałania depresji EAAD w celu poprawy opieki nad osobami z depresją i zapobiegania zachowaniom samobójczym w Europie" 

Kierownik projektu: dr Piotr Toczyski.

Streszczenie: Najistotniejszym celem projektu EAAD-Best jest poprawa opieki nad pacjentami z depresją oraz zapobieganie zachowaniom samobójczym w Europie poprzez i) przeniesienie koncepcji 4-stopniowej interwencji środowiskowej europejskiego sojuszu przeciwko depresji (EAAD) do nowych regionów i krajów w Europie oraz ii) promowanie wykorzystania narzędzia iFightDepression® - internetowego narzędzia do pracy własnej dla pacjentów z depresją. Badania nad skutecznością interwencji EAAD w zapobieganiu depresji i zachowaniom samobójczym mają wyraźny charakter naukowy, co znajduje odzwierciedlenie w zastosowanej metodologii, jasnym sformułowaniu celów oraz przestrzeganiu zasad etyki badań. Projekt EAAD-Best, kierowany w Polsce przez dr. Piotra Toczyskiego, ma jasno określone cele badawcze, które obejmują wdrożenie modelu interwencji w regionach, które nie stosowały wcześniej tej koncepcji, oraz jego rozszerzenie na nowe obszary w krajach, gdzie model był już wykorzystywany. Projekt kładzie także nacisk na poprawę kompetencji pracowników służby zdrowia i osób pierwszego kontaktu w rozpoznawaniu i leczeniu depresji oraz zapobieganiu zachowaniom samobójczym. Badanie opiera się na metodologii naukowej właściwej dla projektów wdrożeniowych, wykorzystując różnorodne narzędzia badawcze, takie jak kwestionariusze samooceny, walidowany kwestionariusz PHQ-9 oraz narzędzia monitorujące postępy realizacji projektu. Transparentność badań jest podkreślona przez deklarację udostępniania danych badawczych, publikację szczegółowych informacji o metodologii oraz rejestrację projektu w międzynarodowym rejestrze International Registered Reports Identifiers IRRID. Ważnym elementem projektu jest przestrzeganie zasad etyki badań, w tym uzyskanie zgód etycznych, zapewnienie świadomej zgody uczestników oraz anonimowości zebranych danych. Transparentność procesu badawczego jest dodatkowo wzmocniona przez publikację wyników w recenzowanych czasopismach naukowych, co umożliwia ich weryfikację przez środowisko badawcze. Badania nad interwencją EAAD są odpowiedzią na współczesne wyzwania w obszarze zdrowia psychicznego, związane m.in. ze skutkami pandemii COVID-19. Ich celem jest nie tylko zmniejszenie diagnostycznych i terapeutycznych braków w leczeniu depresji, ale również redukcja stygmatyzacji i poprawa znajomości zagadnień zdrowotnych w populacji ogólnej. Dzięki naukowej rzetelności i długoterminowemu podejściu, projekt EAAD-Best może przyczynić się do trwałego polepszenia systemów opieki nad zdrowiem psychicznym w Europie. 

Kraje wprowadzające (Bułgaria, Estonia, Grecja, Włochy i Polska) to kraje, w których nie stosowano jeszcze 4-stopniowej koncepcji interwencji EAAD. W krajach tych wybrano regiony modelowe, w których realizowana będzie czteropoziomowa interwencja, a następnie przeniesiona do innych regionów. Kraje transferowe (Węgry, Irlandia i Hiszpania) to kraje, w których koncepcja 4-poziomowej interwencji została już przeprowadzona. Kraje te będą koncentrować się na promowaniu i rozszerzaniu interwencji na nowe regiony. Zarówno kraje wprowadzające, jak i kraje transferowe będą ponadto promować i koordynować ogólnokrajowe wdrażanie narzędzia iFightDepression® oraz strony internetowej podnoszącej poziom świadomości na temat depresji. Projekt EAAD-Best przyczyni się do zmniejszenia ogromnych braków diagnostycznych i terapeutycznych w zakresie depresji oraz do zapobiegania zachowaniom samobójczym w Europie, co jest szczególnie aktualne, biorąc pod uwagę nasilenie problemów ze zdrowiem psychicznym związanych ze skutkami Covid-19. Dalszymi celami EAAD-Best są: zmniejszenie stygmatyzacji, poprawa znajomości zagadnień zdrowotnych i zachowań sprzyjających poszukiwaniu pomocy. EAAD-Best rozpocznie długofalowy proces upowszechniania zarówno czteropoziomowej interwencji, jak i narzędzia iFightDepression® po zakończeniu okresu finansowania. Doświadczenia z krajów będących w programie EAAD pokazały, że inne regiony będą zachęcać się do przyjęcia własnych regionalnych interwencji czteropoziomowych, jeśli tylko dostępne będą materiały uwzględniające specyfikę kulturową oraz wsparcie (np. ze strony krajowego ośrodka koordynacyjnego). Ważnym celem projektu EAAD-Best jest zapewnienie długoterminowej trwałości poprzez działanie na zasadzie samo-promocji.