Instytut Edukacji Artystycznej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej serdecznie zaprasza do obejrzenia wystawy Malarstwo na jedwabiu - studenci pracowni prof. Tomasza Sadleja.

Malarstwo na jedwabiu ma swoją wielowiekową tradycję. Przywodzi skojarzenia głównie z twórczością artystów Japonii, Chin czy Indii. W Polsce nie ma aż tak odległej historii. Przez wieki doceniane były przede wszystkim walory użytkowe jedwabiu. W naszej tradycji jedwab jako środek twórczej ekspresji zadomowił się w zasadzie dopiero w latach 80. XX w.

Jedwab - środek twórczej ekspresji w sztuce polskiej

Malarstwo na jedwabiu nie stanowiło i nie stanowi w polskiej sztuce nurtu głównego ale pośród twórców sięgających po to medium - znaleźć można wielu wybitnych artystów. To drogie i trudne podobrazie, w którym liczy się nieomylność ręki, precyzja warsztatu, panowanie nad materią.

Fascynacja jedwabiem jako surowcem (ze względu na jego użytkowy charakter) i jako artystycznym medium - miała w polskiej kulturze i sztuce kilka ważnych momentów. Przykładem są np. noszone przez polską szlachtę pasy kontuszowe tkane w persjarniach Rzeczypospolitej od XVII w., batiki realizowane przez „Warsztaty Krakowskiej” na pocz. XX w. i w dwudziestoleciu międzywojennym czy w końcu twórczość po 1945 r., zwłaszcza ta, związana z Zakładami Jedwabiu Naturalnego w Milanówku pod Warszawą. Po wojnie, w Milanówku działało grono polskich projektantów tkanin przemysłowych (np. Wanda Telakowska, Jerzy Buszek, awangardzista Władysław Strzemiński). Tam też swoją przygodę z jedwabiem zaczęło wielu późniejszych twórców „polskiej szkoły tkaniny“, np. Wojciech Sadley, niedawno zmarły profesor IEA Stanisław Trzeszczkowski czy Krystyna Arska-Perepłyś.

Na przełomie lat 80. i 90.  XX w., właśnie w Milanówku, organizowane były plenery, w których uczestniczyli artyści z warszawskiej APS (prof. prof. W. Sadley, Jacek Dyrzyński, Grzegorz Pabel) i Instytutu Wzornictwa Przemysłowego (prof. S. Trzeszczkowski, Krystyna Arska-Perepłyś). W efekcie powstało kilkadziesiąt monumentalnych kompozycji przeważnie abstrakcyjnych, nasyconych kolorem, budowanych wyrazistą, swobodną plamą barwną, kładzioną niezwykle ekspresyjnie, w duchu „malarstwa gestu“. Szerokie możliwości jedwabiu jako medium artystycznego zostały wówczas szczególnie docenione.

Jedwab - nośnik treści duchowych, metafizycznych, opowieści o przemijaniu i przemianie...

Jedwab, ze względu na jego walory - półprzezroczystość, blask, mięsistość, zwiewność, obustronność wciąż ceniony jest przez polskich twórców jako doskonały nośnik treści duchowych, metafizycznych, opowieści o przemijaniu i przemianie.

Tradycją ręcznie malowanego jedwabiu próbował zarazić swoich studentów prof. Tomasz Sadlej, który podobnie do ojca, prof. Wojciecha Sadleya, upodobał sobie to medium do zapisu twórczych działań. W 2019 roku w IEA zorganizował warsztaty malarstwa na jedwabiu dla 23 studentów jego pracowni. Efekty ich wspólnej pracy oglądamy w galerii APS w postaci kilkudziesięciu luźno zawieszonych, opalizujących i skrzących się różnymi barwami jedwabi. Jedne kompozycje budowane są bezforemnymi, swobodnie rozlewającymi się plamami barw: bieli, szarości, błękitów, filetów, karminów czy żółcieni. W innych dostrzegamy organiczne, faliste i spiralne struktury, tworzące pewien rytm zgodny ze zwiewnością materii. Zarówno te wielkoformatowe, jak i kameralne prace uwodzą impresyjnością zapisów, delikatnością materii współgrającej ze świetlistością użytych barw.

Magdalena Durda-Dmitruk

Uczestnicy wystawy: Maria Broniewicz, Tetiana Galitsyna, Marta Garas, Anna Greiner, Matylda Hundsdorff, Anna Karczyńska, Magdalena Liberadzka, Anna Łagowska, Roksana Machowska, Alicja Makoć, Małgorzata Niział, Emilia Pułtorak, Alicja Prus, Karolina Szczygielska, Zofia Skoczek,  Zuzanna Skórczyńska, Marta Soszka, Anna Steklyanova, Bożena Wiśniewska, Magdalena Wolf, Małgorzata Wrzosek.

• Miejsce: galeria APS, przy ul. Szczęśliwickiej 40 w Warszawie
• Termin: 25.03-16.05.2021

film i zdj. Daniel Rumiancew, IEA, Biuro Promocji APS