Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk apeluje do Prezydenta RP oraz do Prezesa Rady Ministrów o odwołanie egzaminowania zewnętrznego uczniów w sytuacji podporządkowanej nieprzewidywalnej w przebiegu i skutkach pandemii COVID-1. "Poziom oświaty - czytamy w apelu KNP PAN - powinien stanowić przedmiot stałej, prawdziwej, odpowiedzialnej troski najwyższych władz państwowych".

Treść apelu Komitatu Pedagogicznego Polskiej Akademii Nauk

Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk, samorządna reprezentacja pedagogów polskich, uprawniona statutowo do zabierania głosu w sprawach istotnych dla nauki, edukacji i kultury, z uwagą ale i z niepokojem śledzi zapowiedzi najwyższych władz państwowych o utrzymaniu decyzji oraz terminów przeprowadzenia powszechnych egzaminów zewnętrznych dla uczniów kończących szkoły podstawowe i średnie.

W obliczu aktualnie trwającej i niestety nasilającej się sytuacji pandemii COVID-19 pragniemy zaapelować o odwołanie egzaminów zewnętrznych dla uczniów w planowanych lub nawet nieco przesuniętych w czasie terminach. Komitet Nauk Pedagogicznych PAN wyraża bowiem pogląd, iż stawką jest tu zdrowie i życie wszystkich obywateli naszego Państwa.

Pragniemy wyraźnie zaakcentować, iż informacje płynące ze strony władz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) o drastycznie zwyżkującej krzywej zachorowań wśród przedstawicieli wszystkich grup wiekowych, opracowane przez naukowców matematyczne modele rozprzestrzeniania się pandemii koronawirusa przewidujące, że ta nadzwyczajna sytuacja może potrwać kilka miesięcy, a w stanie łagodniejszym nawet kilka lat, jak również rygory przyjmowane przez władze większości państw Europy i Świata, świadczą o powadze sytuacji, w której znalazła się ludzkość.

Biorąc pod uwagę stale wzrastające wskaźniki zachorowań oraz ofiar śmiertelnych pandemii, z którą się jako naród i społeczeństwo polskie zmagamy, jesteśmy absolutnie przekonani o konieczności zaniechania przeprowadzania egzaminów zewnętrznych. Tragiczne skutki przeprowadzenia powszechnych egzaminów w czasie pandemii są trudne do wyobrażenia, także co do ich skali oraz ewentualnych konsekwencji zarówno w perspektywie indywidualnej jak i społecznej.

Dlatego też członkowie Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN czują się zobowiązani wystosować apel, iż wycofanie się z tegorocznych powszechnych egzaminów testowych jest wobec powyższego wymaganą i konieczną ochroną uczniów i nauczycieli przed tragicznymi skutkami niewyobrażalnej co do rozmiarów epidemii. Proponujemy wystawienie abiturientom szkół podstawowych i średnich świadectw ukończenia szkół  z ocenami wystawionymi przez rady pedagogiczne.  

Komitet wyraża przy tym przekonanie, że niezasadna jest alternatywa przeprowadzenia egzaminów zewnętrznych w formie e-learningu. Szczególnie niepokojący jest fakt nierównego dostępu znacznej grupy uczniów (szczególnie z mniejszych miejscowości lub mniej zamożnych środowisk) do infrastruktury informatycznej niezbędnej do zdalnego kształcenia i przeprowadzenia egzaminów w obecnej sytuacji kryzysowej. Tym samym zwracamy się również z apelem, aby nauczyciele mogli – w tym trudnym czasie - zrezygnować z wymogu realizacji szczegółowych zapisów podstawy programowej na rzecz ogólnie rozumianej edukacji prorozwojowej. Dla szeroko pojętej edukacji i wartości egalitaryzmu w oświacie, równość w dostępie do wiedzy ma fundamentalne znaczenie dla każdego demokratycznego państwa. Jako pedagodzy w sposób szczególny odczuwamy troskę o edukację dzieci i młodzieży oraz poczuwamy się do stania na straży prorozwojowego charakteru funkcjonowania polskiej szkoły, szczególnie w tej dotkliwej – zagrażającej zdrowiu i życiu – sytuacji.

Warto także podkreślić, że niezależnie od okoliczności pandemii, jako okoliczności zmuszającej do szczególnej ostrożności w ochronie zdrowia, powszechne egzaminy zewnętrzne w kontekście ich celowości i rzeczywistego, obiektywnego pomiaru wiedzy uczniów kończących określony etap edukacji szkolnej budzą uzasadnione (publikacje z zakresu nauk pedagogicznych prezentują ustalenia naukowe uczonych na temat skutków zastosowania pomiarów testowych) dyskusje w gronie przedstawicieli świata nauki i praktyki oświatowej. Szczegóły propozycji nowych rozwiązań znajdują się w fazie prac koncepcyjnych Komitetu. Tym samym Komitet Nauk Pedagogicznych PAN deklaruje swoją gotowość do wypracowania alternatywnych możliwości monitorowania i szacowania poziomu rozwoju kompetencji poznawczych uczniów. 

Członkowie Komitetu Nauk Pedagogicznych, mając na uwadze przedstawione argumenty, apelują do Pana Premiera o wycofanie się z egzaminowania zewnętrznego uczniów – szczególnie w obecnej sytuacji podporządkowanej nieprzewidywalnej w przebiegu i skutkach pandemii. Poziom oświaty powinien stanowić przedmiot stałej, prawdziwej i odpowiedzialnej troski najwyższych władz państwowych.

Komitet Nauk Pedagogicznych wyraża przekonanie, że przedstawione stanowisko zostanie potraktowane z należytą powagą.