Miłość jest dużą emocjonalną siłą i potrafi zmienić na lepsze nawet największych „grzeszników”. Nie potrafi tylko zmienić tych, którzy są pozbawieni zdolności kochania – siebie i innych
- dr Maria Łopatkowa

10 grudnia 2021 r., w piątą rocznicę śmierci dr Marii Łopatkowej, uważanej za prekursora nurtu wychowawczego zwanego pedagogiką serca, Zakład Wychowania Literackiego i Muzycznego Instytutu Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie zorganizował sympozjum poświęcone jej spuściźnie. W ostatnich latach życia dr Maria Łopatkowa była związana z tą uczelnią. Stworzyła kompleksową koncepcję zmian systemowych w oświacie, służbie zdrowia, resorcie sprawiedliwości. Z Jej inicjatywy powstały nowe instytucje, służące rodzinie i dziecku: Komitet Ochrony Praw Dziecka, Towarzystwo Pomocy Młodzieży, Dom Matki i Dziecka dla Matek Więźniarek, Pogotowie Rodzinne.

Te inicjatywy wynikały ze zrozumienia potrzeb dziecka w czasach, gdy mało kto je rozumiał: dom matki i dziecka dla więźniarek z małymi dziećmi powstał w 1978 r., pogotowie rodzinne dla ofiar przemocy domowej w 1983 r., także zainicjowane akcje: wychować bez bicia, otwarte drzwi do szpitali dziecięcych, do przedszkola bez płaczu.

Dr Ewa Lewandowska Tarasiuk, inicjatorka sympozjum i jednocześnie je prowadząca, podczas otwarcia mówiła: – Intencją organizacji tego wydarzenia było przypomnienie niezniszczalnych dokonań twórczyni „pedagogiki serca”, zaprezentowanie w teorii i praktyce jej ideałów pedagogiki humanistycznej, różnorodnych, wspaniałych działań na rzecz praw dziecka, wyznawanych i realizowanych form humanizowania oblicza świata, by tak pięknie popularyzowany w nim i rozwijany: „Homo Amans” stawał się dzisiaj wielkim wyzwaniem dla współczesnej pedagogiki.

W zaprezentowanych na sympozjum interdyscyplinarnych wywodach akademickich, zaprezentowano bogactwo wątków teoretycznych i różnorodnych inspiracji praktycznych. We wprowadzeniu do sympozjum, prof. Barbara Marcinkowska, rektor APS nawiązała do udziału dr Marii Łopatkowej w kształceniu studentów. Mówiła, że nie opuściła żadnej inauguracji roku akademickiego, że była dla kandydatów do zawodu pedagoga wzorem osobowym.

Na sympozjum swoje referaty związane z działalnością dr Marii Łopatkowej wygłosili:

prof. Bogusław Śliwerski - Pedagogika pozytywna Marii Łopatkowej
prof. Jan Łaszczyk - Pedagogika serca na granicy…
prof. Stefan Mieszalski - Homo Amans - lek na całe zło?
dr Ewa Lewandowska-Tarasiuk - Poetycka pedagogia miłości kontra mowie nienawiści
prof. Bibiana Mossakowska - Życie i działalność Marii Łopatkowej
dr Mieczysław Sędzicki - Pedagogika serca odpowiedzią na "pedagogiczny niepokój" naszych czasów
mgr Katarzyna Kasperkiewicz-Morlewska - Pedagogika serca Marii Łopatkowej w kontekście wartości współczesnej rodziny

***

Dr Maria Łopatkowa, urodziła się w 1927 r. w Braciejowicach; w 1952 r. ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Łódzkim, w 1968 r. uzyskała stopień doktora pedagogiki na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1947-1969 roku pracowała jako nauczyciel w szkołach podstawowych w Łodzi, Modlicy, Ołtarzewie. W latach 1972-80 sprawowała mandat posła Sejmu VI i VII kadencji. W 1981 r. była ekspertką "Solidarności" ds. negocjacji z ministerstwem oświaty.

W 1993 r. zainicjowała powstanie Partii Dziecka, przekształconej później w Partię Dzieci i Młodzieży (przestała istnieć w 2010 r.). Była senatorem III kadencji (1993-1997), z województwa warszawskiego. Pełniła funkcję przewodniczącej Komisji Nauki i Edukacji Narodowej.


Przez wiele lat czynnie angażowała się w obronę praw dziecka. Była dyrektorem Zespołu Ognisk Wychowawczych w Warszawie. Współtworzyła, a następnie w latach 1981–1993 kierowała Komitetem Obrony Praw Dziecka. W 1988 r. powołała także Towarzystwo Pomocy Młodzieży; przez wiele lat była związana z Towarzystwem Przyjaciół Dzieci, pełniła funkcję wiceprezesa Zarządu Głównego TPD. Była Kawalerem i członkinią Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu.

Doktor Łopatkowa współpracowała z wieloma wyższymi szkołami kształcącymi pedagogów. W ostatnich latach była związana z Akademią Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Jest zaliczana do grona najwybitniejszych kontynuatorów pedagogicznej spuścizny Janusza Korczaka. Jest autorką wielu publikacji naukowych z zakresu pedagogiki. Walce w obronie praw dziecka, zwłaszcza prawa do miłości, poświęciła dziesiątki artykułów i książek, w tym "Pedagogikę serca". Tworzyła dla dzieci jako autorka kilkunastu książek o tytułach, zakreślających wyraźnie obszar jej osobistych zmagań i dokonań na rzecz poprawy sytuacji dzieci w naszym kraju.

Publikowane zdjęcie dr Marii Łopatkowej, wykonane przez Zofię Nasierowską, specjalnie na sympozjum przysłała córka Łopatkowej dr Hanna Petsch.

Zapraszamy do wysłuchania w RDC o sympozjum Homo Amans Marii Łopatkowej in memoriam w piątą rocznicę śmierci oraz o zbliżającym się jubileuszu Akademii Pedagogiki Specjalnej >>>

Gośćmi Roberta Łuchniaka byli prof. Ewa Lewandowska-Tarasiuk, dr Mieczysław Sędzicki i dr Marek Michalak.

Felieton w całości opublikowany na łamach Prestiż >>