Sylwetka Laureatki

Prezeska Zarządu Głównego PSONI dr Monika Zima-Parjaszewska jest siostrą dorosłego brata oraz matką córki z niepełnosprawnością intelektualną. Całe swoje życie zajmuje się sprawami osób z niepełnosprawnościami, działając zawodowo i społecznie na rzecz ich pełnego włączenia, walcząc o realizację praw człowieka i obywatela, wspierając ich w dążeniu do samostanowienia i niezależności.

W 2009 roku w swojej rozprawie doktorskiej pt. „Ubezwłasnowolnienie osób z niepełnosprawnością intelektualną jako ograniczenie praw konstytucyjnych w świetle artykułu 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku” obroniła postawioną tezę o ograniczaniu wolności i praw człowieka poprzez ubezwłasnowolnienie jako niezgodne z Konstytucją.

Nadal walczy o zastąpienie instytucji ubezwłasnowolnienia w Polsce wspieranym podejmowaniem decyzji – zgodnie z obowiązującymi postanowieniami Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób z niepełnosprawnościami.

Jako współautorka programu szkolenia self-adwokatów, osób z niepełnosprawnością intelektualną występujących we własnym imieniu - rzeczników własnych spraw, działa na rzecz wzmocnienia ich samooceny i rozwoju osobistego, prowadzących do pełnego włączenia społecznego.

Dla dr Moniki Zimy-Parjaszewskiej pełna podmiotowość osób z każdym rodzajem niepełnosprawności jest oczywista, bez względu na rodzaj i stopień indywidualnych problemów. Jest w swoich działaniach nieugięta i bezkompromisowa, a jednocześnie maksymalnie wrażliwa na wszelkie przejawy dyskryminacji i nierównego traktowania.

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział Prawa i Administracji - tytuł magistra nauk prawnych. Doktoranckie Stacjonarne Studia na WPIA UW w Katedrze Prawa Konstytucyjnego, tytuł doktora nauk prawnych. Aplikacja sądowa – Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie, zaświadczenie o zdanym egzaminie sędziowskim.

Pracowniczka Katedry Profilaktyki Społecznej i Pracy Socjalnej w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Prawniczka, ekspertka, mentorka w Polskim Stowarzyszeniu na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną. Prawniczka w prywatnych kancelariach adwokackich, w Polskim Towarzystwie Prawa Antydyskryminacyjnego. Wykładowca WPiA UW.

Działalność społeczna:

• 2012-2016 - wiceprezeska, od 2016 - prezeska Zarządu Głównego PSONI
• sekretarz Zarządu Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami
• 2011-2021 - współprzewodnicząca Komisji Ekspertów do Spraw Osób z Niepełnosprawnością przy Rzeczniku Praw Obywatelskich
• od 2017 - przewodnicząca Krajowej Rady Konsultacyjnej do Spraw Osób Niepełnosprawnych VII kadencji 
• od 2020 - członkini Rady Dostępności.

Autorka ekspertyz i raportów dotyczących osób z niepełnosprawnościami. Kierownik naukowy projektu badawczego „Przemoc wobec osób z niepełnosprawnością intelektualną w Polsce”, Współautorka Społecznego Raportu Alternatywnego z realizacji Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób z niepełnosprawnościami, wspieranego przez ponad 50 organizacji pozarządowych w Polsce, złożonego w 2015 roku w ONZ.

Autorka i realizatorka wielu szkoleń z zakresu praw osób z niepełnosprawnościami i niedyskryminacji dla różnych podmiotów. Inicjatorka rozwoju ruchu self-adwokatów w Polscem autorka wielu szkoleń dla osób z niepełnosprawnością intelektualną z tego zakresu. Redaktorka i współautorka trzech tomów publikacji pt. „Scenariusze zajęć dla self-adwokatów. Poradnik metodyczny dla profesjonalistów” (2014, 2017, 2020).

O Nagrodzie im. Macieja Lisa

Nagroda RPO im. doktora Macieja Lisa została ustanowiona z inicjatywy Rzecznika Praw Obywatelskich dla upamiętnienia zmarłego w 2015 roku dr. Macieja Lisa, pełnomocnika terenowego RPO we Wrocławiu, który aktywnie działał w stowarzyszeniach i organizacjach społecznych, powołanych z myślą o osobach z niepełnosprawnościami i ubogich. 

Nagroda jest także elementem wsparcia i promocji osób oraz organizacji zaangażowanych w działania służące równemu traktowaniu osób z niepełnosprawnościami i poszanowaniu gwarantowanych im praw.

Wspierając aktywistów, pragniemy wyrazić solidarność z całym środowiskiem osób z niepełnosprawnościami, a także włączyć się w walkę o należne im prawa. RPO stojąc na straży wolności i praw wszystkich obywateli przypomina, że art. 69 Konstytucji RP wskazuje na określone obowiązki, leżące po stronie władz publicznych. 

Kandydatów z całej Polski mogą zgłaszać organizacje społeczne i uczelnie wyższe.
O przyznaniu Nagrody zdecyduje kapituła, w skład której wchodzi Rzecznik Praw Obywatelskich, przedstawiciel Rodziny Macieja Lisa, Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, Prezydent Miasta Wrocławia, Biskup Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego oraz dotychczasowi laureaci Nagrody.

W poprzednich latach laureatami Nagrody zostali: Sławomir Piechota (2015), Lidia Lempart (2016), prof. Marek Wysocki (2017), Piotr Pawłowski (pośmiertnie) i Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji i Fundacja Integracja (2018), Adam Komar (2019) oraz Hanna Pasterny (2020). W 2020 r. Kapituła przyznała także Nagrodę Specjalną, którą uhonorowała śp. Bartłomieja Skrzyńskiego.

***

Dr Maciej Lis – Pełnomocnik Terenowy RPO we Wrocławiu w latach 2004 - 2015, doktor nauk prawnych. Fundator Fundacji Św. Jadwigi Partnerstwa Międzynarodowego Wrocław-Dortmund, członek Rady Diakonii w RP, członek Rady Programowej Stowarzyszenia Inicjatyw Obywatelskich, członek Rady Działalności Pożytku Publicznego III kadencji i in. Działał na rzecz powołania domów opieki oraz stacji socjalnych i wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego dla potrzebujących. Współtworzył Centrum Kształcenia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych we Wrocławiu – obecnie Ewangelickie Centrum Diakonii. Był również współorganizatorem Ośrodka Inicjatyw Obywatelskich we Wrocławiu i Dzielnicy Wzajemnego Szacunku Czterech Wyznań.

źródło - RPO, 30.09.2021, Monika Zima-Parjaszewska - laureatką Nagrody RPO im. Macieja Lisa dla zaangażowanych w ochronę praw osób z niepełnosprawnościami