Transgeneracyjne przekazywanie wrogich atrybucji - z ojca na syna. Jak skutecznie redukować tendencje do wrogiego interpretowania sytuacji społecznych?

Kierownik projektu mgr Marta Bodecka-Zych

Konkurs: Preludium 20

Czas trwania:2021-2024

Streszczenie:

Według raportu UNICEF z 2018 roku około 50% uczniów w wieku 13-15 lat doświadcza przemocy rówieśniczej lub angażuje się w agresywne zachowania w szkole i poza nią. Negatywne, długoterminowe skutki związane z doświadczaniem przemocy dotykają zarówno ofiary, jak i sprawców. Na przykład, dzieci charakteryzujące się wysokim nasileniem agresywności, częściej dokonują przestępstw z użyciem przemocy w dorosłym życiu. Negatywne skutki agresji, zarówno dla jednostki, jak i społeczeństwa, sprawiają, że jest to temat ważny nie tylko naukowo, lecz także społecznie.

Dzięki wieloletnim badaniom wiemy, że zachowania agresywne są związane ze wzorcem przetwarzania informacji społecznych (SIP), który jest nabywany w dzieciństwie. Dotychczasowe metody badawcze były jednak ograniczone. Co więcej, mechanizm nabywania tego wzorca nie został jeszcze dostatecznie wyjaśniony; na przykład, nie wiadomo, który etap SIP jest kluczowy dla przekazywania wzorca z rodziców na dzieci. Dlatego też, realizacja obecnego projektu może wypełnić poważną lukę w literaturze. Ponadto, zostanie zbadane jakie czynniki sprzyjają transgeneracyjnej transmisji (z ojca na syna) wrogich uprzedzeń, oraz w jaki sposób możemy zmniejszać wpływ tej transmisji na dzieci. Pozwoli to na zbudowanie modelu teoretycznego, dostarczając jednocześnie praktycznych implikacji.

Projekt ma cztery główne cele. Pierwszym z nich jest weryfikacja i rozszerzenie wyników poprzednich badań wskazujących, że poziom wrogich atrybucji (HAB) ojca przewiduje poziom wrogich atrybucji jego syna. Drugim celem jest porównanie (przy użyciu okulografu – urządzenia do śledzenia ruchów gałek ocznych) wzorców przetwarzania niejednoznacznych bodźców społecznych przez ojców i synów. Trzecim celem jest zbadanie mechanizmu transgeneracyjnej transmisji HAB. Natomiast celem czwartym, jest sprawdzenie jakie metody skutecznie korygują nieadaptacyjne postrzeganie rzeczywistości oraz zmniejszają wpływ transgeneracyjnej transmisji zarówno na poziomie kodowania, jak i interpretacji sygnałów społecznych.

Realizacja obecnego badania wydaje się stwarzać możliwość lepszego zrozumienia, na którym poziomie przetwarzania informacji społecznych wrogie zniekształcenie jest bardziej widoczne i wyraźne, co więcej dzięki zaplanowanym badaniom możemy dowiedzieć się więcej o możliwości przenoszenia HAB z ojca na syna, zbadać mechanizm tego zjawiska, a także poznać sposoby zmniejszania agresywności wśród młodzieży