Joanna Stasiak i Mariusz Woszczyński – „Podróż”

Podróż, stanowiąca klamrę spinającą wybrane prace obojga artystów, może być odbierana dosłownie – jako przemieszczanie się w bliższe lub dalsze zakątki w potrzebie oderwania się od szarej rzeczywistości bądź bardziej metaforycznie – jako źródło inspiracji. To także wędrówka do własnego wnętrza w poszukiwaniu najwłaściwszej formy zapisu dla przeżycia, kalejdoskopu obejrzanych i zapamiętanych fragmentów rzeczywistości, zespolonych z wyobraźnią.

Obrazy na jedwabiu Joanny Stasiak pochodzą z ostatnich lat. To przeważnie wyimaginowane pejzaże, zdradzające inspiracje różnymi, często odległymi światami. Pejzaż jest tematem dominującym w jej twórczości. Za jego pomocą zapisuje sposoby rozumienia i definiowania świata. W nasyconych barwą kompozycjach utrwala zapamiętane widoki zarówno z rodzimych okolic, jak i z odległych podróży. W szerokich kadrach, raz zestawia ze sobą żywioły: nieba i wody, kiedy indziej przestrzeń urozmaica sztafażem, bądź staje się tłem dla sylwetki ludzkiej, czy dla przedstawień zwierząt – psów, małp, smoków, ryb o wieloznacznej symbolice.

Malarka doceniła walory jedwabiu w 2010 roku podczas pobytu w Indiach w 2010 r. Tam, na dachu domu, w asyście zaciekawionych małp, po raz pierwszy zaczęła malować na zwiewnym podobraziu. Wcześniej utrwalała kompozycje z idyllicznym pejzażem w technice olejnej na płótnie. Jedwab okazał się być doskonałym nośnikiem opowieści o przemijaniu. Wraz z użyciem nowego medium zmienił się format jej prac – z kameralnych płócien na monumentalne kompozycje, zawieszone na drążkach jak sztandary. Ostatnie prace nawiązują formą do kimona. Powierzchnia miękkiego, płynnego jedwabiu daje malarce możliwości, jakich nie posiada tradycyjny blejtram. Niewątpliwie ważne stało się też to, że jest on łatwy do transportu – w sposób dosłowny, ale także metaforyczny, bo można to medium odnieść do nomadycznego funkcjonowania artysty, gotowego do podróży, ale też otwartego na zmiany.

W półtransparentnych obrazach połyskujących różnicowanymi temperaturowo tonacjami, malowanych z lekkością, przeważnie z gestu – autorka tworzy zapisy o nieprzewidywalności natury i bezmiarze kosmosu. Ujmuje widza wyrafinowaniem, zmysłowością, a równocześnie ascezą prac. Nie tylko ich metaforycznym przesłaniem, ale też wyrazistą konstrukcją, formami zamkniętymi konturem bądź potraktowanymi szkicowo, operowaniem raz płaskimi, kiedy indziej lawowanymi plamami. Akt twórczy traktuje podobnie jak japońscy artyści – jako rodzaj medytacji. Najważniejszy temat/przesłanie prac nawiązuje do losu ludzkiego i jego nieuchronnej przemijalności oraz wpisania go w żywioły natury. Malarstwo Joanny Stasiak stanowi swoisty pomost pomiędzy sztuką europejską i dalekowschodnią.

Joanna Stasiak mieszka i na co dzień maluje w warmińskim Trękusie. Ukończyła studia malarskie w pracowni Janusza Kaczmarskiego na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu oraz studia podyplomowe w The Ruskin School of Drawing and Fine Art w Oksfordzie. W 1998 roku przebywała w Paryżu na stypendium Funduszu Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej. Od kilkunastu lat jest wykładowcą w Instytucie Edukacji Artystycznej APS w Warszawie, jak również inicjatorką wielu cennych wydarzeń artystycznych. Organizuje m.in. plenery w Trękusie (np. „Wielki Tydzień”, „Święci warmińskich kapliczek”, „Trękusowe dell’arte”, „Bachantki” oraz realizuje cykl „Okruchy Atlantydy – kapliczki Warmii”). Prowadzi także autorską Galerię In Spe.

Barwne rysunki i grafiki Mariusza Woszczyńskiego pochodzą z różnego okresu. Nawiązują zarówno do jego stałego repertuaru przedstawień z uproszczonymi postaciami, jak i do wieloletniej fascynacji specyfiką
i barwnością pejzażu śródziemnomorskiego. Od kilku dekad bowiem autor podróżował na południe Francji: do miejsc przez siebie odkrytych, ale też tych chętnie odwiedzanych zarówno przez francuskich artystów XX wieku, jak i polskich kapistów czy twórców z École de Paris. Zapamiętane widoki żwirowych plaż z małymi wyspami, gór z wulkanicznymi skałami, spalonej światłem Południa przyrody czy wciśniętych w zatoczki małych portów stały się ważną inspiracją cykli jego prac. Od trzydziestu lat konsekwentnie eksploruje te motywy, celnie oddając relacje światła i koloru.

Woszczyński dał się poznać już na studiach, kiedy na przełomie lat 80. i 90. XX wieku, jako baczny obserwator przejawów życia i codzienności, ze swoistym poczuciem humoru, zapisywał absurdy egzystencji w Polsce końca PRL-u i okresu transformacji. W rysunkach, grafikach i obrazach ze scenami rodzajowymi pojawiały się szkicowo utrwalane sylwety: turysty, sportowca, rowerzysty, fryzjerki, kloszarda, urzędnika, wczasowicza, plażowiczów czy postaci z walizką.

W latach 90. XX wieku krystalizują się dwa obszary jego zainteresowań twórczych. Sytuują się na dwóch biegunach – Wschodu i Zachodu, w Prowansji i na Kresach, symbolizując dwie nieosiągalne, utracone Arkadie. Pamięć o nich artysta utrwala w formie uproszczonych zapisów malarskich i rysunkowych w duchu lat 80. Jednym razem są pełne humoru i ironii, kiedy indziej melancholijne i nostalgiczne. Prace tworzy z wykorzystaniem różnych mediów, w charakterystycznej ekspresyjnej manierze. Swobodnie zestawia ze sobą rozedrgane linie z nasyconymi kolorem plamami barwnymi, rozkoszując się ich strukturą, mięsistością. W kompozycjach występują elementy kolażowe: litery, napisy, interwencje z fotografii, pocztówek, które dopełniają opowieści, ale też mają znaczenie w budowaniu rytmu obrazu.
Woszczyński jest twórcą o ogromnej wrażliwości na świat, z umiejętnością widzenia i przełożenia obserwacji na sugestywny wyraz artystyczny. Oddziałuje na widza feerią żywych barw, walorami faktury oraz kompozycją obrazu, kiedy indziej zaś rysunkiem oddającym w sposób trafny sylwety ludzi, wpisane w różnorodne konteksty, otoczenie czy architekturę.

Profesor Mariusz Woszczyński jest artystą i pedagogiem, od końca lat 80. związanym z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie obecnie na Wydziale Rzeźby prowadzi pracownię rysunku i malarstwa. W marcu 2022 roku w Galerii Punkty ASP w Warszawie odbyła się jego retrospektywna wystawa, podsumowująca 30-lecie pracy twórczej w obszarze malarstwa i rysunku. Towarzyszyła jej obszerna, bogato ilustrowana monografia z tekstami historyków sztuki i artystów oraz z komentarzami autorskimi (Mariusz Woszczyński. Podróż, Wydawnictwo ASP w Warszawie, 2022).

Tekst: Magdalena Durda-Dmitruk

Kuratorzy wystawy: Magdalena Durda-Dmitruk, Janusz Skowron

Magdalena Durda-Dmitruk – dr historii sztuki. Kuratorka, koordynatorka, organizatorka przedsięwzięć popularyzujących sztukę współczesną oraz fotografię w Polsce i za granicą. Autorka tekstów i publikacji poświęconych zagadnieniom sztuki współczesnej, fotografii, sztuki polskich artystek emigrantek we Francji. Adiunkt w pracowni teorii i historii sztuki Instytutu Edukacji Artystycznej APS w Warszawie. Kuratorka akademickiej Galerii APS.

Janusz Skowron (ur. 1958) – malarz, grafik, rysownik, fotograf, kurator wystaw i animator wydarzeń artystycznych, popularyzator twórczości artystów z Polski (także środowiska polonijnego w Ameryce), Europy, Wenezueli czy Korei Południowej w USA. Zorganizował ponad 200 wystaw. Studiował sztuki piękne w IWA UMCS w Lublinie. Od 1989 r. mieszka i tworzy w Nowym Jorku. Od 1999 r. współtworzy międzynarodową, multimedialną grupę artystyczną „Emocjonaliści”. Brał udział w ponad trzystu wystawach, prezentując swoje prace w Polsce, na Węgrzech, w USA, Korei Południowej, Chinach, Francji, Danii, Czechach, Ukrainie i Niemczech. Współtworzył Galerię KONT (Lublin 1978), „Shtooka Gallery”, Starbucks - Gallery oraz założył A.R. Gallery (Brooklyn, NY). Jest członkiem PIASA oraz Rady Instytutu Piłsudskiego w Nowym Jorku.

Informacje szczegółowe:

Galeria Kuriera Plus
Centrum Polsko-Słowiańskie,
176 Java Street, Brooklyn, 11222, Nowy Jork

Wernisaż: 5.09.2024, godz. 18.00

Organizatorzy:

Kurier Plus
Centrum Polsko-Słowiańskie
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie