Jadwiga Baran (23 sierpnia 1923 r. w Brzezówce - 27 listopada 1986 r. w Krakowie)
Surdopedagog, nauczyciel akademicki. Całe życie zawodowe, od 1947 r. była związana ze szkolnictwem specjalnym. Studia w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej ukończyła w 1950 r. Była nauczycielką i kierowniczką szkoły sanatoryjnej w Rabce następnie pracowała w krakowskich szkołach (podstawowej i zawodowej) dla głuchych. W latach 1958 - 1962 studiowała pedagogikę na Wydziale Filozoficzno-Historycznym w Wyższej Szkole Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Od ukończenia studiów wyższych (1962) była pracownikiem WSP. Po otrzymaniu stopnia doktora nauk humanistycznych (1968) została adiunktem w Katedrze Pedagogiki Eksperymentalnej. Od 1974 r. była docentem kontraktowym i wieloletnim kierownikiem Zakładu Pedagogiki Specjalnej. Współorganizowała kierunek „pedagogika specjalna” w WSP w Krakowie.
Najważniejsze zainteresowania doc. J. Baran koncentrowały się wokół problemów wychowania dzieci głuchych. Zajmowała się sytuacją rodzin wychowujących dzieci głuche, niedostosowaniem społecznym głuchych, zagadnieniami wychowania internatowego tych dzieci. Jej praca habilitacyjna nosiła tytuł „Rozwijanie sprawności językowej uczniów głuchych w procesie dydaktycznym klas V-VIII”. Była współautorką „Raportu o stanie oświaty i wychowania w PRL (1974)”.
Była aktywną uczestniczką prac wielu gremiów, m. in. członkinią Komitetu Redakcyjnego „Szkoły Specjalnej”, Zespołu Pedagogiki Specjalnej Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN i innych.
Główne publikacje:
- „Rozwijanie mowy uczniów głuchych w procesie dydaktycznym klas V-VIII”. Warszawa 1981;
- „Wychowanie i nauczanie dzieci głuchych w internacie”. WSiP Warszawa 1983 (razem z L. Ritzke i I. Stawowy-Woynarowską);
- „Rewalidacja głuchych”. [W:] „Pedagogika rewalidacyjna”. Red. A. Hulek. PWN, Warszawa 1977.”
Źródło:
Gasik, W. i Pańczyk, J. (1997). Czołowi polscy pedagodzy specjalni oraz absolwenci PIPS i WSPS z lat 1971-1996. Warszawa: Wydawnictwo WSPS, str. 11.