Artykuł pt. "Pioneers of German-Polish inclusive exchange: Jaczewski’s and Kluge’s Europeanization in education despite the Iron Curtain" autorstwa Piotra Toczyskiego oraz Joachima Broechera i Janet Painter jest pierwszą z trzech publikacji, które powstaną w ramach polsko-niemiecko-amerykańskiego projektu badawczego, kierowanego przez dr. Toczyskiego.

Projekt "Niemiecko-polska wymiana edukacyjna w czasie Zimnej Wojny" trwa od 2019 roku i prowadzony jest we współpracy:

• Instytutu Filozofii i Socjologii APS,
• Europa-Universität Flensburg i
• Lenoir-Rhyne University.

Pierwsza z trzech zaplanowanych publikacji dotyczy polsko-niemieckiej wymiany młodzieży akademickiej i naukowców zainicjowanej na początku lat 70. przez nestora polskiej pedagogiki prof. Andrzeja Jaczewskiego wraz z niemieckim profesorem Karlem-Josefem Kluge.

Program edukacyjny ponad Żelazną Kurtyną

Program pod nazwą "Europa-Kontakt" realizowany był pomiędzy Wydziałem Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetem w Kolonii i stanowił przedsięwzięcie nietypowe w czasach tzw. Żelaznej Kurtyny. Dowiódł, że impuls europeizacyjny może być silniejszy niż zimnowojenna presja na de-europeizację.

W styczniu 2020 roku Piotr Toczyski z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej i Joachim Broecher z Europejskiego Uniwersytetu we Flensburgu odwiedzili w Ropkach na południu Polski prof. Andrzeja Jaczewskiego. O tej wizycie i wywiadach Profesor, który miał już wówczas 91 lat i nadal swobodnie posługiwał się językiem niemieckim, napisał w mediach społecznościowych, a uczestnicy programu "Europa-Kontakt" opublikowali w komentarzach pod wpisem Profesora kilka wspomnień. Można te treści przeglądać do tej pory na stronie pamięci o Profesorze Jaczewskim - zobacz profil na Facebooku >>
Wizyta studyjna odbyła się na kilka miesięcy przed śmiercią prof. Andrzeja Jaczewskiego. Wypowiedzi Profesora i jego perspektywa patrzenia na przedsięwzięcie "Europa - Kontakt" są szeroko przywoływane w artykule Piotra Toczyskiego oraz  Joachima Broechera i Janet Painter.

Poza Piotrem Toczyskim i Joachimem Broecherem artykuł o działalności profesorów Jaczewskiego i Kluge współtworzyła Janet Painter, profesor nauk o edukacji w Lenoir-Rhyne University i dyrektor tamtejszego Programu Nauki Zaangażowanej.

Współpraca trojga autorów - międzypokoleniowe pokłosie programu "Europa - Kontakt"

Znamienne, że pierwszy wspólny tekst poświęcony międzynarodowej wymianie sprzed lat powstał we współpracy trojga autorów z różnych krajów i jest też jej odległym międzypokoleniowym pokłosiem. Joachim Broecher współtworzył animowany przez Andrzeja Jaczewskiego program "Europa-Kontakt" w latach 80. Piotr Toczyski przez osiem lat współprowadził z Andrzejem Jaczewskim internetoznawcze badanie w działaniu, poświęcone cyfrowej inkluzji seniorów. 

Na upamiętnienie działania edukacyjnego z czasów zimnej wojny i zaproponowanie dla niego kategorii pojęciowych, zwłaszcza europeizacji w edukacji, autorzy wybrali czasopismo "Prospects. Comparative Journal of Curriculum, Learning, and Assessment" wydawane przez UNESCO od lat 70., czyli od czasów opisanego w tekście programu wymiany między wschodem a zachodem. "Prospects" redagowane jest w Genewie, szwajcarskim sercu Europy. W Polsce pismo sklasyfikowane jest jako interdyscyplinarne, przynależne do dwóch dyscyplin: nauk socjologicznych i pedagogiki. Autorzy skorzystali z tzw. "Poland Read and Publish (Springer Compact) agreement", bowiem Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej znajduje się na liście wydawnictwa Springer jako instytucja uczestnicząca w programie. Dzięki temu artykuł ukazuje się w otwartym dostępie.

Drugi wspólny tekst z zaplanowanej serii trzech ukaże się w kwietniu w niemieckiej monografii "Uczyć się, pracować i żyć inaczej. O transformację pedagogiki i społeczeństwa”.

Materiały

• Pioneers of German-Polish inclusive exchange: Jaczewski’s and Kluge’s Europeanization in education despite the Iron Curtain, Piotr Toczyski, Joachim Broecher & Janet Painter - link do artykułu na stronie wydawnictwa Springer >> 
• Strona pamięci prof. Andrzeja Jaczewskiego w mediach społecznościowych i wspomnienia o programie "Europa – Kontakt" - link do profilu na Facebooku >>